Hôm nay, người ở Dubbo báo tin tôi lên báo địa phương. Số là công trình mới được chấp nhận trên eLife được thực hiện ở Dubbo, nên báo chí địa phương cũng rất vui khi thấy địa phương có đóng góp cho chuyên ngành loãng xương trên thế giới. Do đó, mới có bài báo này.
Dubbo là một thành phố nhỏ, cách Sydney chừng 400 km. Đó là vùng bán nông thôn, bán thành thị, đa số là người Úc da trắng, chỉ có một số ít là người thổ dân. Đa số cư dân Dubbo là người cao tuổi, vì người Úc thích nghỉ hưu ở vùng quê. Dubbo có một địa danh rất nổi tiếng: đó là thảo cầm viên Taronga Western Plains Zoo Dubbo, nơi mà động vật hoang dã (như cọp, nai, hưu, heo rừng, v.v.) được chạy rong. Khách vào xem phải lái xe chớ không đi bộ được. Hồi lúc tôi mới tham gia Garvan, tôi ăn dằm nằm dề ở đây cả 2 tuần để set-up công trình nghiên cứu, và tôi biết gần như mọi đường phố và uống đủ thứ bia ở Dubbo.
Theo thời gian, công trình nghiên cứu Dubbo trở nên nổi tiếng khắp thế giới, và thế là cái địa danh ‘Dubbo’ cũng nổi tiếng theo. Mỗi lần đi họp hội nghị quốc tế, người ta giới thiệu Dubbo nhưng họ đọc không đúng (kiểu ‘Điu Bô’) làm tôi cười trong bụng, nhưng thấy vui. Chính nhờ nghiên cứu này mà một số fact trong sách giáo khoa y học phải viết lại. Do đó, có thể nói là chúng tôi có công làm cho Dubbo nổi tiếng trong thế giới y khoa. Bài báo trên tờ báo địa phương có ý nghĩa như thế.
(Tôi cũng muốn làm cho Việt Nam nổi tiếng như Dubbo qua công trình ‘Vietnam Osteoporosis Study’).
Bài báo eLife của chúng tôi sẽ được chánh thức công bố vào ngày 22/2/2021, tức Thứ Hai tuần tới (giờ Âu châu). Lí do hơi chậm một chút là vì ban biên tập eLife mời một người viết một bài xã luận (họ gọi là ‘Insight article’) về công trình của chúng tôi. Đây là một vinh dự, vì họ nói chỉ có 15% bài báo trên eLife được mời viết bài xã luận. Xã luận theo hình thức ‘Insight articles’ là do một đồng nghiệp trong chuyên ngành viết (nhưng tôi chưa biết là ai) để giải thích tại sao kết quả của chúng tôi là một tiến bộ ‘significant’.
Các bạn nhớ đón đọc bài của chúng tôi và bài Insight nghen. Cả tuần qua tôi nhận được nhiều email chúc mừng của đồng nghiệp khắp thế giới, và bận trả lời phỏng vấn của báo chí, về một bài báo mà họ xem là ‘achievement’. Lâu lâu có dịp này như là một món quà đầu Tết Tân Sửu.
___
PS: Ý tưởng này đã qua 3 đời nghiên cứu sinh. Khởi đầu là Steve Frost cả 10 năm trước, kế đến là Phạm Thị Mỹ Hạnh, và sau cùng người làm thành hiện thực là Hồ Lê Phương Thảo. Khi Steve bắt đầu làm thì data chưa đủ để chắc ăn, nên tôi không công bố. Đến khi Hạnh viết luận án thì dữ liệu đã khá, nhưng vẫn chưa đủ mạnh. Tuy nhiên, những lời bình luận về luận án của Hạnh tôi biết đồng nghiệp nhận ra tầm quan trọng của ý tưởng và nghĩ sẽ có cơ may công bố trên tập san hạng ‘top’. Sau cùng, khi Thảo tham gia thì dữ liệu xem như ‘chín mùi’ để công bố. Phải có kĩ năng về mô hình mới thực hiện được, và cuối cùng thì có quả ngọt.
Tuan V. Nguyen AM 