Bao nhiêu ca tử vong là ‘chấp nhận được’?

Đến một lúc nào đó, xã hội phải chấp nhận rủi ro trong cuộc sống, và tử vong covid là một trong những rủi ro đó. Câu hỏi đặt ra là bao nhiêu ca tử vong covid có thể ‘chấp nhận’ được. Trả lời từ quan điểm đạo đức thì zero. Nhưng trong thực tế thì không thể và không bao giờ có zero tử vong.

Trả lời câu hỏi của một phóng viên là bao nhiêu ca tử vong covid có thể chấp nhận được, bà Jeannette Young (cố vấn y tế cho chánh phủ tiểu bang Queensland) trả lời rằng ‘zero’.

Bà nói thêm: vì tôi là một bác sĩ. Dĩ nhiên, ý bà nói rằng đối với người thầy thuốc, không có ca tử vong nào gọi là ‘chấp nhận’ được cả.

Nhưng trong thực tế thì chúng ta biết rằng không có chuyện zero tử vong. Bà ấy chỉ nói thế thôi, chớ bà ấy thừa biết rằng zero tử vong là không có trên đời này.

Chúng ta phải thừa nhận rằng có người sẽ bị nhiễm, nhập viện, và tử vong liên quan đến covid-19 trong tương lai, ngay cả sau khi thoát phong toả.

Vậy xã hội sẽ chấp nhận bao nhiêu ca tử vong?

Ở Anh, theo một nguồn tin [1], chánh phủ có vẻ chấp nhận con số 50,000 ca tử vong covid mỗi năm (hay 1000 ca mỗi tuần). Dân số Anh là gần 67 triệu người. Lí do con số <50,000 này là vì các chuyên gia tính toán rằng nó sẽ trội hơn cái giá phải trả cho nền kinh tế bị tác động xấu nếu phong toả. Theo tính toán của các chuyên gia, Anh có thể sẽ ghi nhận 30,000 ca tử vong vào năm tới, nhưng nếu qua cái ngưỡng 50,000 thì họ sẽ có biện pháp kiểm soát.

Ở Úc, một cuộc thăm dò ý kiến cho chúng ta biết rằng 61% người có vẻ chấp nhận con số 100 ca tử vong mỗi năm, 25% cho biết là họ chấp nhận 100 – 1000 ca, và 10% cho rằng 1000 – 3000 ca tử vong mỗi năm là ok. Chỉ có 2% nói rằng họ chấp nhận 3000 – 5000 ca tử vong mỗi năm.

Ở Úc, trong đại dịch covid người ta có vẻ quên rằng mỗi năm số người tử vong vì virus cũng khá lớn. Năm 2019, có 4124 người Úc chết vì viêm phổi và bệnh cúm. Hai năm qua, số ca tử vong covid khoảng 1000 [2].

Còn Việt Nam thì sao?

Tính đến ngày hôm qua (5/9), số ca tử vong covid ở Việt Nam là 13074 , cao hơn Thái Lan (12855). Tỉ lệ tử vong (tính trên số ca nhiễm) ở Việt Nam là 2.49%, cao gấp 2.5 lần so với Thái Lan (1%), và cao gấp 1.68 lần so với trung bình Á châu (1.48%).

Nhưng chúng ta chưa có điều tra xã hội nên chưa ai biết cộng đồng nghĩ gì về con số tử vong có thể chấp nhận được.

Cuộc sống là một rủi ro. Rủi ro đến từ mọi khía cạnh trong cuộc sống, từ đi lại bằng xe hơi thậm chí máy bay, ăn uống, đến bệnh tật. Covid19 chỉ là một trong hàng ngàn bệnh mà chúng ta phải đối phó. Có những bệnh gây ra nhiều cái chết cho cộng đồng hơn là Covid, nhưng trong đại dịch có lẽ chúng ta đã quên những bệnh lí đó.

Tôi nghĩ chúng ta có thể lấy tử vong vì cúm mùa làm điểm tham khảo. Theo số liệu của WHO (vì VN không công bố) thì năm 2018 bệnh cúm mùa và viêm phổi cướp đi 16,543 sanh mạng người Việt. Con số này có nghĩa là tử vong vì cúm mùa và viêm phổi chiếm 3.24% tổng số ca tử vong mỗi năm (khoảng 51,000 ca).

Trong tương lai khi phong toả được giỡ bỏ và khi covid được xem như là một loại cúm mùa, thì Việt Nam sẽ chấp nhận bao nhiêu ca tử vong covid? Dựa vào con số tử vong do cúm mùa và viêm phổi trên, có lẽ con số tử vong covid mà cộng đồng chấp nhận là chừng một phần 3 con số trên, tức khoảng 5000 hay cao hơn gấp 2 lần.

Các bạn nghĩ sao? Con số mà các bạn chấp nhận là bao nhiêu? Các bạn nào hứng thú có thể làm một survey để chúng ta hiểu hơn về suy nghĩ của cộng đồng trước số ca tử vong liên quan đến covid.

___

[1] https://www.wsws.org/en/articles/2021/08/28/pers-a28.html

[2] https://www.theguardian.com/australia-news/2021/aug/31/guardian-essential-poll-australians-wary-of-any-living-with-covid-strategy-that-would-lead-to-more-deaths