Đây là những gì tôi sưu tầm từ những cuốn sách tôi đọc được, đặc biệt là cuốn hồi kí của bà Katalin Karikó, và tự diễn giải thêm cho dễ theo dõi:

Một, không kêu ca. Than phiền hay kêu ca là thói quen làm cạn kiệt cho năng lượng. Than phiền không giải quyết vấn đề; thay vào đó, nên đi tìm giải pháp để làm cho sự việc tốt hơn.

Hai, không đổ thừa cho người khác. Phải học cách nhận lấy trách nhiệm tất cả trong đời, dù là thất bại, và đó chính là cách làm cho mình trưởng thành. Đổ thừa cho người khác cũng có nghĩa là che giấu sự thật về mình.

Ba, không tranh cãi vô bổ. Tranh cãi hiếm khi nào dẫn đến kết cục tốt. Thay vào đó, nên bình thản, bình tỉnh, tìm cách đối thoại để có cái điểm chung. Thảo luận là cách trao đổi kiến thức, tranh cãi là cách trao đổi sự dốt nát.

Bốn, không khoe khoang hay phô trương. Không cần phải phô trương hay khoác lác, hành động thực tế lúc nào cũng nói nhiều hơn con chữ. Người khoe khoang thường là người thiếu tự tin và thiếu thốn; người khiêm tốn là người tự tin và sáng dạ.

Năm, không nói nhiều. Càng nói nhiều, càng có rủi ro nói bậy, nói điều sai quấy. Có những người nói nhiều nhưng chẳng có ý gì cả (tiếng Anh gọi là ‘talk too much but say too little’). Thay vì nói nhiều, hãy lắng nghe và hiểu người đối diện.

Sáu, không phán xét. Sự việc xảy ra lúc nào cũng có lí do và bối cảnh. Phán xét người khác chỉ nói lên cái tâm tánh và cái tầm của mình hơn là của người khác. Thay vì phán xét, hãy đặt mình vào hoàn cảnh của người khác, tìm hiểu họ, và xây dựng mối quan hệ tốt.

Bảy, không bắt nạt. Không thể nào thành công với những hành vi lưu manh và ăn hiếp người khác. Thành công là hợp tác. Người phương Tây có câu ‘Nếu bạn muốn đi nhanh, hãy đi một mình; nếu bạn muốn đi xa, hãy đi cùng nhau.’

Tám, không nói dối. Nói dối có thể gíup thoát khỏi tình huống xấu trong nhứt thời, nhưng luôn gây vấn đề về lâu dài. Nói thật với người dù trong hoàn cảnh khó khăn để xây dựng niềm tin.

Chín, không đầu hàng. Cũng giống như lội ngược dòng nước, nếu không vượt qua thì sẽ bị bỏ lại. Tương tự, cuộc sống lúc nào có đầy nghịch cảnh, và nhiều người bỏ cuộc, nhưng chỉ có người quán quân mới vượt qua.

Mười, không bảo thủ. Tự chuyển hoá và tự chuyển biến là qui luật tự nhiên của nhân loại. Bạn không có nghĩa vụ phải làm người của hôm qua, thậm chỉ của 5 phút trước.

***

Bằng những đức tánh này, những người thành đạt xây dựng nền tảng vững chắc để đạt được thành tựu. Họ tập trung vào:

* giải pháp (không kêu ca);

* trách nhiệm (không đổ thừa);

* giao tiếp (không tranh cãi);

* khiêm tốn (không khoe khoang);

* lắng nghe (không nói nhiều);

* đồng cảm (không phán xét);

* hợp tác (không lưu manh);

* trung thực (không nói dối);

* kiên trì (không đầu hàng trước nghịch cảnh); và

* cách tân.

Bà Katalin Karikó (Giải Nobel Y Học 2023) là một người như vậy. Thành đạt không chỉ là đạt được mục tiêu cuộc sống, mà còn là cách đối xử tốt với người khác. Bằng cách tập trung vào hành vi tích cực và tránh những hành vi tiêu cực, mỗi người có thể tạo ra một cuộc sống thành công và viên mãn.